Það gleymist oft að peningar eru félagslegt fyrirbæri. Þeim hefur sögulega stundum verið líkt við flæðandi fyrirbæri, eins og olíu, blóð eða vatn – auk þess sem mörgum þykir gott að binda þá við harða, fasta og jafnvel málmkennda hluti. En peningar eru hvorki hlutur né náttúrulegt fyrirbæri.

Gullfótur peninga var ekki til þess ætlaður að góðmálmur tryggði fólki nokkurt gagn heldur var hann sögulegt fyrirbæri sem hafði þróast yfir í ákveðið tregðuvægishlutverk bæði innan landa og milli þeirra.

Stundum er peningum líkt við orku eða aflvaka. Viss kvikasilfurseiginleiki íslenskrar verðtryggingar tryggir að höfuðstóll verður aldrei étinn upp (nema í örlitlum skömmtum) og tryggir skuldabréfaeigendum góðan og öruggan arð en útgefendum eitrað bragð.

Þó að tæp 14% útgefinna skuldabréfa bandaríska ríkissjóðsins séu verðtryggð, eins og kemur fram í seinni grein vikunnar, þá eru húsnæðislán þar það ekki. Hérlendis eru 25% ríkisskulda verðtryggðar og 90% húsnæðisskulda en fyrir tveimur árum var rúmur helmingur óvertryggður.

Forsíðugrein vikunnar fjallar um hvernig sá kenningagrunnur sem peningastefnan hér byggist á veldur því að aðgerðir seðlabankans eru ómarkvissar og óréttlátar. Verðbólgan hér hefur verið þrálátari en í nágrannalöndunum þrátt fyrir mun hærra vaxtastig. Hafi einhver einhverntíman trúað því að verðbólga sér ávallt og allstaðar peningalegt fyrirbæri – þá gæti farið svo að Ísland verði gott sýnidæmi til að afsanna þá staðhæfingu.

Hryggjarstykkið í íslenska fjármálakerfinu og hinn sterki tregðuvægisgjafi er hin verðtryggða króna. Þeir háu raunvextir sem henni fylgja gera það að verkum að laun hafa hækkað um 8% á síðasta ári og fasteignamat íbúðahúsnæðis á landinu fyrir þetta ár hækkar nú í vikunni um yfir 10%.

Nýfrjálshyggjuhagfræðin sem prófessorarnir tveir í æðstu embættum seðlabankans og fjármálaráðuneytisins hafa áður kennt öllu hagfræðingastóði landsins lætur hjörðina trúa því að háu raunvextirnir geti töfrað fram lækkun húsnæðisverðs og þannig minni verðbólgu – en það er eitthvað sem enginn annar skilur.