Grein
Horfur í efnahagsmálum krefjast lækkunar opinberra skulda
Það er tilefni til bjartsýni þrátt fyrir að aðstæður krefjist varfærni í hagstjórn. Efnahagslegar forsendur fyrir fjármálaáætlun sýna að kaupmáttur hefur vaxið hér mikið, landsframleiðsla á mann er komin á sama stig og fyrir farsóttina og jafnari dreyfingu uppruna útflutningtekna.
Sigurður Páll Ólafsson
Grein
Traust fjármál hins opinbera
Langtíma þróun birtir áhugaverða mynd af stöðu opinberra fjármála. Samneyslan fer minnkandi og eignatekjur standa undir stærstum hluta vaxtagjalda.
Gylfi Magnússon
Aðrir sálmar
Opinber fjármál, skuldir og stofnanir
Tölublað vikunnar er helgað opinberum fjármálum í tilefni álits fjármálaráðs sem birtist í vikunni á framlagðri tillögu til þingsályktunar um fjármálaáætlun til næstu fimm ára.
Grein
Náttúran dreifði eldislöxum hundruð kílómetra
Í framhaldi af fyrri grein höfunda um áhættumat fyrir erfðablöndun eldislaxa í náttúrunni eftir slysasleppingar fylgir í þessari grein nánari greining á dreifingu laxanna.
Jón Sch. Thorsteinsson,
Kalman Christer,
Særós Eva Óskarsdóttir,
Árni Sv. Mathiesen
Grein
Listin að byggja rétt
Niðurstaða greiningar hagfræðinga hjá Húsnæðis- og mannvirkjastofnun er að nauðsynlegt sé að hið opinbera styðji við byggingarmarkaðinn til að uppbygging verði í samræmi við íbúðaþörf um allt land.
Jónas Atli Gunnarsson,
Ólafur Þórisson
Grein
Áhættumat fyrir erfðablöndun laxa
Í skýrslu sem þessi grein byggir á hefur verið sýnt að með því að bæta breytileika inn í gildandi líkan Hafrannsóknastofnunar er mjög líklegt að hlutfall eldislax fari oft yfir mörk.
Jón Sch. Thorsteinsson,
Særós Eva Óskarsdóttir,
Árni Sv. Mathiesen,
Kalman Christer
Aðrir sálmar
Kant og Keynes
Velta má því fyrir sér hvort að réttarríkið geti verið í hættu ef að fáveldi nær yfirhöndinni við löggjöfina þar sem setja á lýðræðislegar reglur samfélagsins með almannahag að leiðarljósi.
Aðrir sálmar
Óæskileg hliðaráhrif
Samspil þarf að vera á milli peningastefnu og stefnu opinberra fjármála sem birtist í fjármálaáætlun. Þá hafa vaxtahækkanir seðlabanka einnig ýmis óæskileg hliðaráhrif.
Grein
Peningastefnan og margvísleg áhrif hennar
Hækkun vaxta seðlabankans er ætlað að hafa áhrif til lækkunar verðbólgu. Hér er fjallað um ýmis önnur áhrif peningastefnunnar sem fylgja og nauðynlegar aðgerðir samhliða.
Gylfi Zoëga
Grein
Vísitala, verðbætur og kjarasamningar: Hvað kostar krónan? - Seinni hluti
Í þessum síðari hluta greinar um íslensku krónuna er fjallað um ókosti hennar og kostnað, verðtryggingu og væntanlegar breytingar á vísitölumælingum með áhrifum á kjarasamninga.
Jóhannes Hraunfjörð Karlsson
Grein
Enn af verðbólgu og vöxtum
Ytri nefndarmaður peningastefnunefndar Seðlabanka Íslands skýrir hér, í ljósi fundargerðar nefndarinnar sem birtist í síðustu viku, hvers vegna ákveðið var að halda meginvöxtum bankans óbreyttum á vaxtaákvörðunarfundinum í síðasta mánuði.
Herdís Steingrímsdóttir
Grein
Vísitala, verðbætur og kjarasamningar: Hvað kostar krónan? - Fyrri hluti
Í þessun fyrri hluta greinar um krónuna er fjallað um árangur síðustu ára við uppfyllingu markmiða um afnám verðtryggingar lána og yfirstandandi breytingar á mælingu húsnæðisliðar vísitölu neysluverðs.
Jóhannes Hraunfjörð Karlsson
Aðrir sálmar
Viss efnahagsstjórn
Hér er fjallað um stjórn efnahagsmála og efnahagsreikninga seðlabanka en við sögu koma Jóhannes Nordal, John Kenneth Galbraith og John Maynard Keynes.
Grein
Lærum af reynslunni fyrir náttúruna og okkur öll
Orkuskiptin mega ekki verða til þess að verkfærunum sem sett hafa verið fram til þess að forgangsraða virkjanakostum í gegnum rammaáætlunarferlið verði hent út í hafsauga. Því það er á hinu stjórnmálalega sviði en ekki í hinu faglega ferlið sem að verkefnið hefur tafist.
Björg Eva Erlendsdóttir
Grein
Yfirstíganleg verkefni í orkumálum
Tækifærin til bættrar orkunýtingar eru mikil og það sem vantar upp á í orkuöflun kallar á frekari virkjun kemur skýrt fram í þessari grein. Það er sameiginlegt úrlausnarefni allra landsmanna að koma að umskiptingunni í orkumálum.
Þóra Arnórsdóttir
Grein
Kjarasamningar, verðbólga og stýrivextir
Vinna Seðlabankans við að ná niður verðbólgu er verk í vinnslu, hjáleiðirnar ekki margar og fara þarf um þær með varúð. Í þessari grein eru áhrif nýgerðra kjarasamninga greind og metin í ljósi hagvaxtar og áhrifa á tekjuöflun hins opinbera, ríkis og sveitarfélaga. Einnig kemur fram að raunvextir hafa ekki verið hærri hérlendis í þrjá áratugi.
Ásgeir Daníelsson
Aðrir sálmar
Lækkun launa, hækkun vaxta, fjölgun fólks og fækkun fæðinga
Nú eftir páskafrí kemur út mánaðarleg prent útgáfa Vísbendingar í annað sinn, þrjár eldri greinar eru endurprentaðar með þremur nýjum greinum í þessu tölublaði auk lengri leiðara á baksíðu, sem hér birtist.
Grein
Framtíðin er fámenn
Nýjustu tölur Hagstofunnar um minni fjölgun landsmanna eru ekki stærsta áhyggjuefnið varðandi fólksfjölgun heldur frjósemi og hratt lækkandi fæðingartíðni sem fallið hefur um hálft barn á aðeins einum áratug.
Gylfi Magnússon
Grein
„Sláturfélag Suðurlands nr. 2“
Niðurskurðarhyggja á Íslandi í 100 ár. Forsagan og gagnrýni á hana allt frá því Bjarni Jónsson frá Vogi notaði sláturfélagsnafnið um Alþingi á sparnaðarþinginu mikla vorið 1924.
Dr. Sveinn Máni Jóhannesson
Aðrir sálmar
Frjósemi og niðurskurðarhyggja
Ekki liggja fyrir rannsóknir á því hvort niðurskurður útgjalda úr ríkissjóði hefur áhrif á minnkandi barneignir eða hvort að fjárhagslegir hvatar virka til aukinnar frjósemi. Greinar vikunnar fjalla um þessi þjóðfélagslegu málefni og fámennið hér í fortíð og framtíð.
Grein
Seðlabankar í hönk
Verðbólga var í fyrra 8,6% á Íslandi, borið saman við 5,6% á evrusvæðinu og 4,1% í Bandaríkjunum. Ófýsi stjórnvalda til að leiðrétta tvíþætta kerfisvillu virðist hafa staðið í vegi fyrir nýrri og frjórri hugsun í seðlabönkum til að bregðast við verðbólgunni.
Þorvaldur Gylfason
Aðrir sálmar
Hag- og líffræðilegur fjölbreytileiki
Líffræðilegur fjölbreytileiki er mikilvægur fyrir stöðugt vistkerfi og sjálfbærni í umhverfinu. Á svipaðan hátt er fjölbreytileiki kenninga hagfræðinnar forsenda þessa að efnahagslífið forðist kerfisvillur.
Grein
Tvídauði: Örlög dýrategunda á mannöld
Líffræðilegur fjölbreytileiki er mikilvæg forsenda sjálfbærrar auðlindanýtingar. Ofveiði olli útdauða geirfuglsins og nú ógna loftslagsbreytingar tilvist tuttugu og sjö þúsund ára gamalla hellamynda af fuglunum merkilegu sem laða til sín milljón ferðamanna á ári til að heimsækja minjasafn um myndskreytta hellinn.
Gísli Pálsson
Grein
Fjárfesting lífeyrissjóða á íbúða- og leigumarkaði
Hér birtast hugleiðingar fasteignahagfræðings sem starfar á alþjóðlegum markaði um áhrif þess að lífeyrissjóðir hérlendis fjárfesti í uppbyggingu íbúða á stórum skala. Slíkt er algengt erlendis. Þannig má styðja við nægilegt framboð íbúða og halda verðbólgu þeirra í skefjum. Raundæmi frá útlöndum og einfölduð staðfærð skýringardæmi styðja við röksemdafærsluna. Lagafrumvarp mun vera væntanlegt og fréttist nú af auknum fjárfestingum sjóðanna í íbúðum.
Ólafur Margeirsson
Grein
Nýja Ísland
Íslenskt samfélag hefur tekið stakkaskiptum á síðustu árum. Fólksfjöldaþróun hefur verið þar einn af fyrirferðarmiklum þáttum. Á síðustu fjórum árum hafa tveir þriðjungar fjölgunar þjóðarinnar stafað af aðflutningi erlendra ríkisborgara en aðeins einn þriðjungur vegna þeirra sem hér eru fæddir. Breytt samsetning íbúa hefur áhrif á tungumálið, menningu, viðhorf og gildismat, en þessir þættir eru settir í alþjóðlegt samhengi hér.
Gylfi Zoëga
Aðrir sálmar
Skipulag og viðbragð
Greinar vikunnar fjalla um húsnæði og íbúa, tvö samtengd málefni þar sem bæði þarf að huga að skipulagi og viðbragði. Reddingar eru stundum nauðsynlegar en ekki alltaf besta leiðin til uppbygging en langtíma fjárfestingar, s.s. lífeyrissjóða, líklegri til árangurs.
Grein
Þetta reddast?
Hér er sett fram sú hugmynd að sett verði strax á fót rannsóknarnefnd Alþings fyrir aðgerðir vegna Reykjaneseldanna síðari svo samhæfa megi yfirsýn og tryggja sjálfstætt eftirlit sem skapað getur trúverðugleika sem haldist til lengri tíma fyrir þær ákvarðanir sem taka verður.
Ragnar Hjálmarsson
